Εν Τω Βάθει Φλεβοθρόμβωση - Πνευμονική Εμβολή
Στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν τριών ειδών αγγεία: οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα λεμφαγγεία.
Οι αρτηρίες φέρνουν πλούσιο σε οξυγόνο αίμα από την καρδιά σας στο υπόλοιπο σώμα και οι φλέβες επιστρέφουν το φτωχό σε οξυγόνο αίμα πίσω στην καρδιά. Το σώμα έχει δύο ειδών φλέβες. Τις επιφανειακές (επιπολής) φλέβες που βρίσκονται αμέσως κάτω από το δέρμα και τις εν τω βάθει φλέβες που βρίσκονται πιο βαθιά ανάμεσα στους μυς. Οι εν τω βάθει φλέβες καταλήγουν στην κάτω κοίλη φλέβα, τη μεγαλύτερη φλέβα του σώματος, η οποία με τη σειρά της καταλήγει στην καρδιά. Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση ονομάζεται η δημιουργία θρόμβου σε μια από τις εν τω βάθει φλέβες και συνήθως συμβαίνει στα κάτω άκρα και στην κοιλιά και σπανιότερα στα άνω άκρα και το θώρακα.
Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση είναι πολύ σοβαρή πάθηση και χρειάζεται άμεση θεραπεία διότι υπάρχει ο κίνδυνος να αποκολληθεί ένα κομμάτι θρόμβου από τις φλέβες και διά μέσου της καρδιάς να καταλήξει στους πνεύμονες. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται η πνευμονική εμβολή, η οποία προκαλεί δυσλειτουργία και υπερφόρτωση της καρδιάς και των πνευμόνων και θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.
Τα συμπτώματα της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης ποικίλλουν. Πολλοί ασθενείς δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Οι υπόλοιποι παρουσιάζουν πόνο, οίδημα, αίσθημα θερμότητας ή αλλαγή του χρώματος του δέρματος στο σημείο που έχει γίνει η θρόμβωση. Πόνος στο στήθος, δύσπνοια ή γρήγορη αναπνοή (ταχύπνοια) είναι σημάδια πνευμονικής εμβολής.
Συνηθέστερες αιτίες της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής είναι μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, κατάγματα, νεοπλασίες, μεγάλα ταξίδια που συνοδεύονται από παρατεταμένη ακινησία, καθώς και κληρονομικές διαταραχές που οδηγούν σε αυξημένη πήξη του αίματος.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου είναι η ακινησία, η παχυσαρκία, οι κιρσοί των κάτω άκρων, η χρήση αντισυλληπτικών και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου.
Η διάγνωση της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης γίνεται με την κλινική εξέταση και το φλεβικό triplex. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται αξονική φλεβογραφία (όταν εντοπίζεται στην κοιλιά ή τον θώρακα).
Η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής γίνεται με την αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών. Απαραίτητο συμπλήρωμα του διαγνωστικού ελέγχου είναι ο έλεγχος για την ανεύρεση του αιτίου της θρομβώσεως (έλεγχος πηκτικότητας, αποκλεισμός νεοπλασίας).
Η θεραπεία της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης και της πνευμονικής εμβολής είναι συνήθως φαρμακευτική με αντιπηκτικά φάρμακα (ενέσεις ή χάπια).
Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται μια διαδερμική αναίμακτη επέμβαση για τη διάλυση του θρόμβου (θρομβόλυση). Μετά από παρακέντηση μιας περιφερικής φλέβας τοποθετείται ένας ειδικός καθετήρας μέσα στο θρόμβο και χορηγείται ένα θρομβολυτικό φάρμακο. Μόλις διαλυθεί ο θρόμβος συνήθως ο αγγειοχειρουργός χρησιμοποιεί ένα εξειδικευμένο μπαλονάκι και στη συνέχεια τοποθετεί ένα εσωτερικό μεταλλικό νάρθηκα (stent), ο οποίος βοηθά στο να παραμένει η φλέβα ανοικτή.
Σε άλλες περιπτώσεις απαιτείται μια διαφορετική διαδερμική αναίμακτη επέμβαση κατά την οποία τοποθετείται ένα ειδικό φίλτρο στη μεγαλύτερη φλέβα του σώματος (κάτω κοίλη φλέβα), το οποίο συλλέγει τα κομμάτια του θρόμβου που αποκολλώνται και προφυλάσσει τους ασθενείς από την πνευμονική εμβολή.
Φίλτρο Κάτω Κοίλης Φλέβας
Έναν πολύ σημαντικό επικουρικό ρόλο στη θεραπεία της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης παίζουν οι ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, που βοηθούν στη μείωση του οιδήματος και αποτρέπουν τη λίμναση του αίματος εντός των φλεβών.
Προληπτικά μέτρα για τη αποφυγή της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων είναι: η λήψη αντιπηκτικών πριν και αμέσως μετά το χειρουργείο (ειδικά σε ορθοπεδικά χειρουργεία ολικής αρθροπλαστικής ισχίου ή γόνατος), η τοποθέτηση στα πόδια κατά τη διάρκεια του χειρουργείου μια ειδικής συσκευής, η οποία συμπιέζει ρυθμικά τα πόδια διατηρώντας τη ροή του αίματος εντός των φλεβών, η χρήση ελαστικών καλτσών συμπίεσης και η γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς.